Cemal Nadir yeniden

Vahit Akça'nın hemen yanda görebileceğiniz çizgisini göndermesiyle tanıdım Cemal Nadir'i. Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü Modern Türkiye Tarihi Kaynakça'sından aşağıdaki bilgilere ulaştim. Daha sonra karikatürist Kamil Yavuz, Cemal Nadir Güler ile ilgili bilinen yanlişları aktardığı bir iletiyi bana ulaştırdı Vahit Bey aracılığıyla, onu da en altta okuyabilirsiniz.

Çağdaş Türk karikatür sanatının öncüsü Cemal Nadir Güler girdiği komadan kurtulamayarak 27 Şubat 1947'de İstanbul' da öldü. 1902' de Bursa' da doğan Cemal Nadir Bursa Lisesi'ndeki öğreniminden sonra, bir süre tabelacılık ve resim öğretmenliği yaptı. İlk karikatürleri, Sedat Simavi'nin Diken adlı mizah dergisinde yayımlandı (1920). Akbaba dergisine gönderdiği karikatürü ilgi çekince, Akşam gazetesinden davet aldı ve İstanbul'a yerleşti (1929). Akşam'da günlük karikatürler çizmeyi 1943'e değin sürdürdü; daha sonra Cumhuriyet gazetesine geçti. Resimli Dünya, Karikatür, Yücel dergilerinde de karikatürleri yayımlandı. Cemal Nadir, Türk karikatürünün resmin etkisinden uzaklaşmasına katkıda bulunması, karikatürde yerli tipler yaratması ve halka özgü mizah anlayışını karika türe yansıtmasıyla, çağdaş Türk karikatürünün öncüsü kabul edilir. Cemal Nadir'e değin Türk karikatüründe resim çizgisi kullanılıyor, tiplemelerde ve mizah anlayışında Fransız etkisi göze çarpıyordu. Cemal Nadir'in “Amcabey”, “Efruz Bey”, “Dalkavuk”, “Akla Kara”, “Yeni Zengin” gibi yeni ve yerli tipler yaratması, karikatürlerinde toplumsal olaylara yer vermesi, yerli özelliklere ağırlık vererek çizmesi, karikatür sanatının yaygınlaşmasında önemli bir etken oldu. Cemal Nadir kendisinden sonraki karikatürcüler kuşağının yetişmesine de önemli katkılarda bulundu. Viyana Uluslararası Karikatür Yarışması'nda birincilik alan, karikatürleri pek çok yabancı dergide yayımlanan Cemal Nadir beş kişisel sergi açtı. Özellikle ABD' de açtığı sergi büyük ilgi uyandırdı. Karikatürlerini Amcabey'e Göre (1932), Karikatür Albümü (1939), Akla Kara (1940), Dalkavuk Karikatür Albümü (1946) ve Amcabey Albümü (1946) adlarıyla yayımladı. Ölümünden sonra Cağaloğlu'nda Akşam gazetesinin bulunduğu sokağa ve Bursa' da bir caddeye adı verildi. Ölümünün 20. yıldönümünde Galatasaray Lisesi'nde, yapıtlarından derlenen bir sergi açıldı.

7-13 Temmuz 2006
Kadıköy Gazetesi'nin

Kültür-Cocuk sayfasindan

Yanlışlar:

1- Cemal Nadir, ilk canlandırma film yapan değildir. Denemiştir.

2- Cemal Nadir, ABD - New York ta çok istediğihalde sergi açamadı.

3- Cemal Nadir, Avusturya’da sergiye bir gruparkadaşıyla katılımsağlamıştır. Ödül kazanmamıştır. Avusturya Devlet parasız bursu kazandığı halde hastalandığı için gidememiştir.

4- Cemal Nadir, İstanbul´a ilk geldiğinde delik olan ayakkabısını çinimürekkebiyle boyayıp iş görüşmesine gitmemiştir. Bunu Gazeteci Vala Nurettin bir husumetten dolayı yazmıştır.

5- Cemal Nadir, 1928 yılından sonra ölümüne kadar refah içinde yaşamıştır. 1932 yılında İstanbul´un sayılı zenginleri arasında yeralmıştır. Bunları karikatür çizerek kazanmıştır.

6- Cemal Nadir, Çok istediği halde Akademi´yealınmamıştır.

7- Cemal Nadir, gripten değil kanzehirlenmesinden vefat etmiştir.