Organik Tarım Kongresi

Organik Tarım Kongresi

19-20 Ekim 2007
Bahçeşehir Üniversitesi Beşiktaş

AB’ye hazırlık ve uyumda en zorlanacağımız konulardan biri şüphesiz tarım olacak. Türk tarımının verileriyle AB ve gelişmiş dünyanın tarım verileri arasında muazzam farklar var. AB’nin Ortak Tarım Politikası’na (OTP) uyum için büyük değişim ve fedakârlıklar gerekecek. Ancak durumumuz söylendiği kadar kötü değil zira Türkiye’nin kayda değer bir organik tarım potansiyeli mevcut.

Organik tarım herkesin kazançlı çıkacağı bir tarım ve yaşama biçimi. Verimliliği artırmak amacıyla küçük işletmelerin ortadan kalkması ve üretimin mekanize olması gerektiği tezini savunanlar bu dönüşüm sonucunda atıl olacak, milyonlarla telaffuz edilen vasıfsız işgücünün nasıl iş bulacağını ve hayatını nasıl idame ettireceğini hiç hesaba katmıyor. Sanayii işçisi olmaları, onları istihdam edecek artık öyle bir sanayii kalmadığından mümkün görünmeyen ve tek çareleri göç etmek olan bu insan yığınlarının kentlerde ne şartlar altında yaşadığını görüyoruz. Üstüne üstlük Dünya Bankası tahminlerine göre 2010’da 14 milyon yeni iş yaratmış olmamız gerekiyor.

Bu kara senaryoya karşılık organik tarım ve dolayısıyla kırsal kalkınma Türkiye’nin çıkış yolu konumunda. İlgi ve dikkat isteyen organik tarım emek-yoğun bir tarım biçimi. Konvansiyonel tarım 100 işçi çalıştırıyorsa organik tarım 180 işçi çalıştırıyor. Bu tarım biçiminin artı değeri konvansiyonel tarımınkinden kıyaslanamayacak kadar yüksek. Gerçekten de bu beslenme biçimine gelişmiş ülkelerden talep olağanüstü. Bilinçli yurttaş herkesin üretebildiği sası domatesi yemek, kokmayan çiçekleri vazosuna koymak istemiyor. Diğer taraftan organik tarım yaygınlaştıkça, çığ gibi büyüyen çevre sorunlarımıza da çare oluşturacak, yerli tüketicinin de vasıflı ürün tüketmesini sağlayacak.

Türkiye, insan gücü, toprak kalitesi, 11.000’den fazla endemik türle zengin biyolojik çeşitliliği, iklimi ve asırlık bilgi birikimine rağmen organik tarımda son derece zayıf bir konumda. Ancak elimizdeki olanaklar ve AB hazırlık dönemi bu konumdan hızla kurtulmamızı sağlayabilecek fırsatlar. Nitekim Türkiye elindeki olanakları iyi değerlendirerek bir nevî organik ürün ambarı haline gelebilir.

1985’te sadece sekiz üründe yapılan organik tarım bugün iki yüz iki üründe, 13.000 üretici tarafından, 100.000 hektar aktif alanda ve yıllık 300.000 ton kadar yapılıyorsa da organik tarım toplam tarım üretiminin binde biri seviyesinde seyrediyor. Üretimin neredeyse tamamı AB’ye ihraç ediliyor ancak ülkenin bundan kazancı çok az. 25 milyar dolarlık pazarda Türkiye’nin payı 37 milyon dolar. Organik ürünlerin yıllık içpazar payı ise sadece 3 milyon dolar civarında.

***

Türkiye’nin bu potansiyeli uluslararası kuruluşlar tarafından da kaydediliyor. Nitekim Ekim 2004 tarihli OECD Türkiye Raporu, adını vermeden organik tarım ve kırsal kalkınmanın önemine dikkat çekiyor: “İşgücünün %30’dan fazlası tarım sektöründe istihdam edilmesine rağmen, bu sektör Türkiye’nin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası’na yalnızca %12 oranında katkıda bulunmaktadır. Bu da bu sektördeki düşük verimliliğin bir göstergesidir. Düşük okuma-yazma oranına sahip pek çok çiftçi, modern tarımsal bilgi ve teknolojiye ancak sınırlı şekilde erişebilmekte ve daha çok geleneksel üretim yöntemlerini kullanmaktadır. Türkiye, meyve ve sebze gibi yüksek katma değerli, emek-yoğun ürünlerin üretimini artırmak için çok uygun doğal koşullara sahip olup, özellikle dış piyasalara, hele bu pazarlar daha da açıldığında bu ürünlerin ihracatını artırabilir. Ancak bu potansiyelin gerçekleşebilmesi ve üreticilerin, uygun üretim tekniklerine, yeni çiftçilik teknolojilerine ve piyasa koşullarına dayanan bir ortamda desteklenebilmesi için tarım sektöründeki danışma ve eğitim hizmetlerinin iyileştirilmesi önemli bir unsurdur. Alternatif istihdam ve gelir kaynağı olarak, çiftçilik dışı kırsal faaliyetler de teşvik edilmelidir.”

Ekolojik tarım denince, akla gelen sayısız avantaj arasında ülkemizi çok yakından ilgilendiren bir nokta kuşkusuz bu tarım biçiminin emek-yoğun olması. Araştırmalar üretimin her aşamasında insan emeğinin ne denli gerekli olduğunu gösteriyor : S. Padel & N.Lampkin (eds.) Economics of Organic Farming: An international perspective, CAB International, Wallingford, 1994 / Organik Tarım Ekonomisi: Uluslararası bir perspektif).

Önümüzdeki dönemde, organik tarımın altyapısını ivedilikle oluşturmak; Aralık 2004 tarihli Organik Tarım Yasası’nı organik tarım seferberliğinin ilk ayağı olarak hayata geçmesini sağlamak; hazırlanmakta olan Ulusal Strateji Raporu ve Eylem Planı’nı tamamlayıp hızla son kullanıcılara mal etmek; tarıma verilen ve AB’den verilecek desteklerde ekolojik tarıma öncelik vermek ve en canalıcısı, AB’ye hazırlık çalışmalarında muhataplarımıza ekolojik tarımın önceliğini vurgulamak ülkemize yepyeni ufuklar açacaktır.

Türkiye’nin çiftçi ve köylüsü, modern diye adlandırılan konvansiyonel tarım tekniklerinin yaygınlaşması sonucunda işsiz kalarak ve yerinden yurdundan olarak değil doğduğu yerde organik tarıma yönelerek, bu tarım biçiminin tüm gereklerini yerine getirmeyi öğrenerek, bilgisayarda organik veri tabanını güncel tutarak, büyükbaş hayvanının doğumdan itibaren şeceresini kayda geçirerek modernleşmeli.

***
























ORGANİK TARIM KONGRESİ PROGRAMI

Cuma 19 Ekim 2007

8.00 Kayıt

9.00 Hoş geldiniz konuşmaları :
Prof. Dr. Deniz Ülke Arıboğan Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü
Dr. Cengiz Aktar Proje Koordinatörü
Levent Erkan ‘Türkiye için Organik Tarım projesi’ DeLeeuw Int.
Ulrike Hauer Avrupa Komisyonu, Ekonomik İşler Müsteşarı

Açılış konuması :
Sayın Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker

9.30 Açılış Oturumu – Türkiye’nin zenginliği FAZIL SAY SALONU
Başkan Victor Ananias – Raportör Damien Dessane

Türkiye’nin yabanî biyoçeşitliliği,
(Wild biodiversity of Turkey);
Dr.Güven Eken, Doğa Derneği, İstanbul

‘Sertifikasız organik’ ürün potansiyeli ilk değerlendirmesi,
(Organic by default, a first evaluation);
Prof.Dr. Alper Güzel ve Doç. Dr.Kürşat Demiryürek, 19 Mayıs Üniversitesi, Samsun

Mayınlı arazilerin değerlendirilmesi,
(Landmined territories converted to OA);
Dr. Şeref Oğuz, Ekonomist, İstanbul

Türkiye’nin yaban hasat potansiyeli,
(Turkey’s wild harvest potential);
Mehmet Gökmen, Buğday Derneği, İstanbul

Muğla’nın yerli meyve mirası,
(Rediscovering the local fruit species, case of Muğla)
Dr. Füsun Ertuğ, Meyve Mirası Çalışma Grubu, Muğla


15.00 Öğleden sonra oturumları - Fırsatlar

Çalıştay I – Organik Tarım ve Sürdürebilirlik A 207 DERSLİĞİ
Başkan Ömer Madra – Raportör Barış Baykan

Küresel ısınmayla mücadelede ekosistem yaklaşımıyla tarımda sürdürülebilir kaynak
kullanımı,
(Sustainable resource management within ecosystem approach to halt global warming);
Huriye Kara, Alata, Mersin

Organik Tarım Türkiye’yi doyurabilir mi ?
(Can organic farming suffice to feed Turkey ?)
Dr. Yonca Demir, Bilgi Üniversitesi, İstanbul

HNV farming and OA: Central plank in a strategy to meet obligations
under the Convention on Biological Diversity,
(Yüksek doğal değeri olan tarım ve OT: Biyoçeşitlilik Sözleşmesi hedeflerine ulaşmanın
temel öğeleri);
Dr. Tamsin Cooper, IEEP, Londra

Climate change and energy efficiency on organic food and farming systems,
(İklim değişikliği ve OT’de enerjinin etkin kullanımı);
Damien Dessane, ‘Türkiye için Organik Tarım projesi’, Ankara


Çalıştay II – Kırsal kalkınma A 206 DERSLİĞİ
Başkan Şeref Oğuz – Raportör Cansın Arslan

Agricultural reform implementation in Turkey, a view of the World Bank,
(Türkiye’de tarım reformu uygulaması, Dünya Bankası bakışı;
Halil Agah, Kırsal Kalkınma Uzmanı, Dünya Bankası, Ankara

TaTuTa,
(The Ta-Tu-Ta experience);
Güneşin Aydemir, Buğday Derneği, Çanakkale

Ekolojik Tarım Turizmi,
(Organic agriculture and tourism);
Lale Çelik ve Melise Pınar, Koç ve Marmara Üniversiteleri, İstanbul

Türkiye’den altı iyi örnek, Gürsel Tonbul çiftliği Kirazlı, Ahmet Kizen çiftliği Yanıklar,
Samsun girişimi, Terme Birliği, Afyon Başmakçı Gül Kooperatifi ve Rapunzel
Tekelioğlu çiftliği,
(Six best practices from Turkey);
Şebnem Eraş, Buğday Derneği, Çanakkale

Zeytincilik Sektöründe Organik Tarım ve Kırsal Kalkınma: Fırsatlar ve Kısıtlar,
(OA and rural development in olive industry: Opportunities and Constraints);
Dr. Evren Güldoğan, Ekonomist, İzmir


Çalıştay III – Pazarlar FAZIL SAY SALONU
Başkan Atila Ertem – Raportör Ermelinda Kanushi

Dünyada OA pazarı,
(Global OA markets);
Doç.Dr. Mehmet Arda, Galatasaray Üniversitesi, İstanbul

AB’nin OT pazarına uyum,
(Harmonization with EU’s organic markets);
Dr. Nisa Mencet, Akdeniz Üniversitesi, Antalya

Standards and trade in organic products by developing countries,
(Gelişmekte olan ülkelerin oraganik ürün ticareti ve standartların önemi);
Dr.Ulrich Hoffmann, UNCTAD, Cenevre

Türk organik ürünlerinin ihracat potansiyeli,
(Export potential of Turkish organic products);
Doç. Dr. Naim Deniz, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul

%100 Ekolojik halk pazarı deneyimi ve iç pazarda önemi,
(Turkish organic market and the experience of “%100 ecological market experience”;
Batur Şehirlioğlu, Buğday Derneği, İstanbul


Çalıştay IV – İstihdam A 205 DERSLİĞİ
Başkan Haluk Levent – Raportör Melike Hemmami

Benefits of organic farming for employment and rural communities, case of UK,
(Organik tarımın istihdam ve kırsal topluluklara getirileri, İngiltere örneği)
Michael Green, Soil Association, Telaviv

Türkiye’de OT temelli istihdam senaryoları,
(Employment scenarii for Turkish OA);
Figen Ceylan ve Gökhan Kılınç, Ekonomist, İstanbul

AB tarımsal uyumu ve kırsal nüfusun değişimi,
(EU agricultural harmonization and transformation of rural population);
Zeynep Çelen Kuru, Buğday Derneği, İstanbul

OA’da istihdam; Pirinç’te Osmancık-Kızılırmak karşılaştırması,
(A comparison of conventional and organic rice farming with respect of
laborintensiveness);
Satoru Nokano, Shumei International, İstanbul

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Cumartesi 20 Ekim 2007

9.30 Sabah oturumları – Sorunlara çözüm arayışları

Çalıştay V – Dış etkenler A 206 DERSLİĞİ
Başkan Alper Güzel – Raportör Barış Baykan

Can OA co-exist with the GMO’s? Polish case,
(GDO’lar OT ile birlikte yaşayabilir mi? Polonya örneği);
Jadviga Lopata, ICPPC Stryszow, Polonya

Impact of EU harmonization on small scale agriculture - The case of Romania,
(AB müktesebatına uyumun küçük üretime etkisi – Romanya örneği;
Raluca Barbu, WWF Bükreş

OT’da zararlıların yönetimi,
(Pest management in OA);
Prof.Dr. Celâl Tuncer, Selçuk Üniversitesi, Konya

Köy çeşitlerinin kayıt altına alınması ve organik tarım açısından önemi
(Registration of local seeds and its importance for OA);
Hasan Çelen, Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü,TKİB, Ankara


Çalıştay VI – Kaynakların optimizasyonu FAZIL SAY SALONU
Başkan Huriye Kara – Raportör Arek Ferahyan

Su kullanımı bilinci ve OT,
(Correct use of water in OA);
Prof.Dr. Mehmet Ali Ul, Ege Üniversitesi, İzmir

Tarımsal üretim kavramında optimizasyon ve OT;
(Optimization in agricultural production and OA);
Prof.Dr. Ediz Ulusoy, Ege Üniversitesi, İzmir

Seracılıkta Konvansiyonel-Organik karşılaştırması,
(A comparison of conventional-organic greenhouse farming);
Prof.Dr. Sezgin Uzun, 19 Mayıs Üniversitesi, Samsun

Türkiye’de organik havyancılık sürdürülebilir mi?,
Is Turkish animal organic farming sustainable?
Prof.Dr. Faik Kantar, Atatürk Üniversitesi, Erzurum
Prof.Dr. İbrahim Ak, Uludağ Üniversitesi, Bursa

İçmesuyu baraj havzalarında OT ve Samsun Çakmak Baraj Havzası örneği
(OA in drinking water zones, example of Samsun Çakmak dam)
Doç. Dr. Ali Kemal Ayan, 19 Mayıs Üniversitesi, Samsun

Çalıştay VII – Kurumsal gelişme A 207 DERSLİĞİ
Başkan Christopher Stopes – Raportör Hakan Yıldız

Türkiye’de ve AB’de OT mevzuatının son durumu,
(Legislative state of art in EU and Turkey on OA);
Müfit Engiz, TÜGEM, TKİB, Ankara

Türkiye ve AB’nin OT mevzuatı karşılaştırılması,
(A comparative analysis of EU and Turkish legislation on OA);
Çağrı Bağatur, ‘Türkiye için Organik Tarım projesi’, Ankara

EU’s past and new regulation on rural development and organic agriculture;
Consequences for Turkey’s EU harmonization,
(AB’nin mevcut ve müstakbel kırsal kalkınma ve OT yönetmelikleri, Türkiye’nin
uyumuna etkileri);
Dr. Kai Bauer, Avrupa Komisyonu, Ankara

Reorienting agricultural subsidies to OA?,
(Teşvikleri OT’a yönlendirmek?);
Mark Redman, Tarım Mühendisi, Bükreş

Governmental support to organic farming- Bulgarian example,
(OT’a hükümet desteği, Bulgaristan örneği);
Viara Stefanova, Tarım ve Orman Bakanlığı, Sofya


Çalıştay VIII – Kapasite İnşaası A 205 DERSLİĞİ
Başkan Güneşin Aydemir – Raportör Burcu Arık Akyüz

Agro-environmental systems in the EU and Turkish case,
(AB’de doğal değeri yüksek tarım sistemleri ve Türkiye);
Melike Hemmami, Buğday Derneği, Ankara

Anadolu’nun kırsal yaşam bilgisi ve ekolojik bütünlükteki yeri,
(OA and Anatolia’s traditional knowledge);
Solmaz Karabaşa, Kültür Bakanlığı, Ankara

Paydaşların eşgüdüm ve etkileşimi,
(Co-ordination and synergy between partners);
Victor Ananias, Buğday Derneği, Çanakkale

Warsaw Agriculture University,
(Varşova Tarım Üniversitesi);
Dr. Sylwia Żakowska-Biemans, Varşova


15.30 Kapanış Oturumu - Gelecek için stratejiler FAZIL SAY SALONU
Başkan Cengiz Aktar - Raportör Damien Dessane

Developing the organic option in Turkey,
(Türkiye’de organik tarımı geliştirmek);
Christopher Stopes,‘Türkiye için Organik Tarım projesi’, Ankara

Local solutions to global problems, UK and Polish experiences,
(Küresel sorunlara yerel çareler, İngiliz ve Leh deneyimleri);
Sir Julian Rose, ICPPC, Stryszow, Polonya

Geleceğin tohumları, Türkiye’de organic tarım
(Seeds for the future, Organic farming in Turkey);
Victor Ananias