No Logo

Marka, reklam, pazarlama.Her an her yerde karşımıza çıkabilirler. Evde iletişim araçları vasıtasıyla ; ulaşım araçlarında ve sokakta ilan panoları,tabelalar, dijital ve bez afişlerle tüketmemizi isteyen sihirli cümlelere ve görüntülere maruz kalıyoruz. Bu hengameden görece uzak kalan birkaç yerden biri olan eğitim kurumları da reklamlardan ve markalardan nasibini almış gibi gözüküyor. Fransa’da Lyon Universitesin ogretim uyelerinden politiolog Paul Ariès’in öncülüğündeki « Markasız bir okul başlangıcı hareketi » dört yıldır şirketlerin okullarda boy göstermesine karşı kampanya yürütüyor.

Fransa’da 1936 yılından beri okullarda her türlü ticari marka veya ticari markaya teşvik yasaklanmış durumdaydı. 2001 yılında dönemin Sosyalist Partili Egitim Bakanı Jack Lang’ın imzasını taşıyan bir genelge ile çeşitli işbirliği antlaşmaları ve ticari yansızlık adı altında şirketlerin okul ortamına girmesi için kapı aralandı. İlkokullara kadar yaygınlaşan marka promosyonlarına örnek vermek gerekirse Nestlé dengeli kahvaltı sloganıyla Nesquick’in ve misir gevreğinin, Colgate-Signal diş sağliği eğitimi dolayısıyla diş macunlarının, Tampax ‘ilk regl » eğitim programı çerçevesinde kendi pedlerinin, Danone « keyifli beslenme » adi altında ürünlerinin reklamını yapmalarını sayabiliriz.(Kaynak : Décroissance dergisi)

Liebig ise sebzeler ve dengeli beslenme üzerine bir paket dağıtırken Mc Donalds palyaçosu Ronald’s’ın gösterileri ile sınıflarda ve kantinlerde reklamını yapıyor. Coca-Cola « şirketleri taniyalim » dosyası dağıtıyor ve Texas Instruments ve Casino kendi hesap makinelerinin kullanımını içeren stajlar düzenliyor.

Tüm bu girişimlerin altında çocukların da birer tüketici olduklarının saptanmasi yatıyor. 2001 yılında l’Institut de l’Enfant ( Çocuk Enstitüsü) tarafından yapılan bir araştırmada 18 yas altı çocukların aylık 3,5 milyar euro civarında alım gücüne sahip oldukları ve aile alışverişinin
% 45’ini etkiledikleri ortaya çıkmış. Pazarın büyüklüğü şirketlerin iştahını kabartmış durumda.

Özel şirketlerin okul yönetimleri ile anlaşarak öğrencilere « tüketimi öğretmek » ve « pedagojik yardım » adı altında markalarını sınıflara kadar ulaştırmasına bir tepki olarak doğan bu hareket aileleri, eğitimcileri ve öğrencileri marka diktatörlüğüne karşı durmaya
ve aşırı tüketime dur demeye çağırıyor. Sadece okulların sınırları içinde kalmayan bu inisiyatif, ulusal düzlemde de bir imza kampanyasıyla milletvekillerinden şirketlerin okullara girmesine olanak tanıyan genelgenin iptalini talep ediyorlar. Hareketin sözcüsü Paul Aries art arda gelen hükümetlerin bu genelgeyi iptal etmemelerinin nedeninin altında Avrupa’da egitimi geniş bir pazara çevirmek düşüncesi yattığını söylüyor.